Dr. Ümit Aktaş’ın kitabında şöyle bir ifade dikkatimi çekti. ‘’ Eğer göğsünüzde bir ağrı ile kardiyoloğa giderseniz kalp kapakçığınızda bir problem, gastroentereloğa giderseniz reflü, ortopediste giderseniz kaburga ekleminde enflamasyon ve bir nöroloğa giderseniz göğüs kafesinizde bir sınır sıkışması teşhisi ile evinize dönebilirsiniz’’. Bunun nedenini ise insanı bütünü ile ele almamaktan kaynaklandığı belirtiyor Dr. Ümit Aktaş.
Yukarıdaki durum gibi biz mühendislerinde, tüm çalışmalarında probleme bütünsel olarak yaklaşmaları gerektiğini bilinir. Maalesef çoğu zaman bu bütünsel yaklaşımı sergileyemediğiniz durumlarda çalışmayan mekanizmalar başımızı ağrıtabiliyor ve kök nedene inemediğimiz için çözümü de bir türlü bulamayabiliyoruz.
Yıllardır bildiğimiz ancak gündemime çok almak istemediğim bir konuda, son zamanlarda enerji verimliliği danışmanı olmam nedeniyle gelen talepler nedeniyle bu yazıyı kaleme aldım.
Konumuz KOSGEB Enerji Verimliliği Destekleri. Bilindiği üzere eğer bir KOBİ, yıllık 50 TEP ve üzeri enerji tüketimi gerçekleştiriyor ise ön enerji etüdü, detaylı enerji etüdü ve ortaya çıkan uygulama fırsatlarını gerçekleştirmek için KOSGEB’den hibe desteği alabiliyor. Firmaların bu destekleri alabilmesi için yukarıda saydığım sıralama da çalışmaları yapmaları ve her adımda KOSGEB onayını almaları gerekmekte.
Diğer yandan hiçbir kar amacı güden firmanın sadece etüt yaptırması ve sonunda benim bu kadar kayıp ve kaçağım varmış diyerek eski düzende devam etmesi beklenemez. Gerçi bu şekilde göz göre göre enerjisini gereksiz yere fazla kullanan o kadar firma var ki psikologların ele alması gereken bir konu. Niye psikologlar diyorum çünkü bu konuda teknik olarak çok şey yazıldı çizildi, belki yazımın ilk başında bahsettiğim gibi mühendislerin de kaçırdığı bir konu olabilir.
Yukarıda bahsettiğim gibi olayın iki tarafı var. Etüt yaptırıp, enerji verimliliği uygulamaları gerçekleştirecek firmalar ve etüt, uygulama desteği veren bir kurum. Kağıt üzerinde mekanizma çok güzel oturtulmuş. Ancak bu destekten bugüne kadar faydalanan firma sayısı ülke genelinde 50 firmayı geçmiyor. İşin en garip yanı da ikinci adımı geçen benim bildiğim bir firma yok. Yani bugüne kadar yaptığım araştırmalarda detay etüdü onaylanmış ve uygulama safhasına geçme aşamasında firma yok.
Acaba sıkıntı nedir? Doktor mu yanlış? Hasta mı yanlış doktorda?
Bu sorunun köküne inmek ve doğru mekanizmayı çalıştırmak hepimizin görevi! Çünkü boşa giden enerji(para) var. Ayrıca etüt yaptırıp uygulamaları yapmamanın kimseye faydası yok. Yani 50 firmaya etüt yaptırmak yerine 1 firmanın uygulama yapması günün sonunda hem firmaya kazandırır hem de ülkemize.
Peki bu mekanizma nasıl doğru çalıştırılır? Sanırım olayı bütünsel olarak ele alabilirsek bu teşvik mekanizmasını hedeflere ulaşacak şekilde çalıştırabiliriz.
Öncelikle bu teşvik mekanizmasının amacı nedir? Firmalar bu destekten niçin yararlanmalıdır? Teşvik mekanizmasına ve amacımıza hizmet eden ülkemizde, dünyada ne gibi gelişmeler vardır? Firmaların beklentisi nedir? Bu desteği nasıl çekici hale getirebiliriz ki firmalar enerji verimliliğini gündemlerine alsınlar? Bu sorular cevaplanırsa belki bir aşama daha kaydedebiliriz.
Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesinde sektörel enerji etüt kılavuzları da hazırlanıyor. Hangi sektörlerde ne tip enerji verimliliği uygulamaları yapılabilir konusu detaylı bir şekilde ele alınıyor, yayınlar yapılıyor. Bu projenin ortakları içerisinde KOSGEB ve Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü(YEGM)’de bulunmaktadır.
KOSGEB’in ayrıca uluslarası kurumlar ile de çok önemli enerji verimliliği projeleri de bulunmakta bu nedenle birçok sektörde ne tip enerji verimliliği uygulamalarının yapılabileceği büyük oranda artık biliniyor. Bu nedenle gelmek istediğim nokta artık enerji verimliliği sektörünü bir bütün olarak ele alıp eksik kalan kısımları tamamlamak gerekiyor. Bazı mekanizmalar çalışmayabilir, kurgulandığı koşullar artık geçerli olmayabilir. Bu mekanizmaları çalışır hale getirmek yine bizim elimizde. Bir işletmenin enerji verimliliği uygulaması yapması için ön etüt ve detay etüt yaptırma ihtiyacı artık çok zaruri değil. Bu nedenle olaya bütünsel yaklaşarak diğer mekanizmaları da göz önünde bulundurup KOSGEB Enerji Verimliliği destek mekanizmasını da tekrar gözden geçirmek ve çalışır hale getirmemiz işletmelerimiz için çok önemli.
KOSGEB’de bu konuda çalışan çok değerli insanlar var, gerekli desteği vermekten de kaçınmayız. Yapılacak iş, istenirse sektörel bazda uygulamalar sınıflandırabilir ve ya önemli görülen birkaç uygulama fırsatı tespit edilir. Bu sektörde bulunanlar şu projeleri uygulamak isterler ve proje fizibilitesi ile başvururlarsa uygulama desteği alır. Ön etüt, detay etüt bütçelerini de uygulama bütçesine eklenerek işletmelerin uygulama projeleri gerçekleştirmesine destek olunabilir. Projelendirme desteği zaten var, mekanizmanın bu adımdan başlaması süreci hızlandırır, ilgiyi arttırır. Günün sonunda kimse kaybetmez, herkes kazanır.
Tabi burada herkesin kazanması için maalesef ülkemizde kontrol mekanizmaları da oluşturmamız gerekiyor, bu konuyu başka bir yazımızda ele alırız.
Hoşçakalın
Sedat Vatandaş
Yorum Ekle